Aile Birleşimi ve Oturum Kartı Sürecim

Merhaba!

Bugün sizlere oldukça korkarak çıktığım ama sonunda yepyeni bir hayata açılan bir kapı olan Portekiz'e taşınma ve aile birleşimi yoluyla oturum kartı alma sürecimi anlatmak istiyorum.

Süreç Nasıl Başladı ve Neden Portekiz?

Eşim Hemily ile 2018 yılında İngiltere’de tanıştık. O günden bu yana birlikte kalabilmek adına birçok zorluğu göze aldık ve sonunda 2024 Şubat ayında evlenmeye karar verdik.

İlişkimiz boyunca hangi ülkede yaşayabileceğimizi hep konuştuk: Brezilya, Türkiye, Kanada, İngiltere ve Portekiz gibi birçok seçenek değerlendirdik.Ancak:

• Brezilya’daki güvenlik sorunları,

• Türkiye’deki stresli ortam ve ekonomik belirsizlikler,

• İngiltere’nin AB’den çıkması ve Ankara Anlaşması’nın iptali,

• Kanada’dan aldığım anlamsız vize reddi

bizi yavaş yavaş Portekiz’e yönlendirdi.

Peki neden Portekiz?

• Vize almanın görece kolay olması

• Türkiye ve Brezilya’ya rahat uçuş imkânı

• Ana dilin Portekizce olması

• Görece uygun yaşam maliyetleri

• Doğal güzellikleri ve ılıman havası

• Ve ilk bakışta sıcak görünen insanları (Gerçi sonradan özellikle kuzey bölgelerde Brezilyalılara karşı ciddi ırkçılık olduğunu gözlemledik.)

Hangi Vizeyle Başladık ve Nasıl İlerledi?

Hemily, Portekiz'de yüksek lisans yapmak üzere Brezilya’dan eğitim vizesine başvurdu ve kabul aldıktan sonra Portekiz’e taşındı. Bir yıl boyunca burada yaşadı. Biz evlenmeye karar verdikten sonra benim de yasal sürecimi başlatmam gerekiyordu.

Evlilik Yoluyla Gelmek İçin Hangi Yollar Tercih Edilebilir?

Eşim zaten Portekiz’de olduğu için benim için en uygun yol “Aile Birleşimi Vizesi”ydi.

Ancak araştırmalarım sonucu Türkiye’den yapılan başvuruların sonuçlanmasının bir yılı bulabileceğini öğrendim. Bu kadar uzun süre beklemek bizim için mantıklı değildi.

Araştırmaya devam ettikçe şunu öğrendim:

Portekiz’e yasal bir giriş yaptıktan sonra vize türünüzü AIMA (eski adıyla SEF) üzerinden değiştirebiliyorsunuz. Yani iki seçeneğiniz var:

1. Türkiye’den Aile Birleşimi Vizesi’ne başvurmak

2. Yasal yollarla Portekiz’e girip burada vize türünü değiştirmek

Biz, daha hızlı olduğu için ikinci seçeneği tercih ettik.

Vize Başvurusu

Vize başvurumu evlilikten önce yapmak istedim çünkü evlilik sonrası Portekiz’de eşim ikamet ediyor olduğu için turist vizesi almam daha da zorlaşabilirdi.İlk etapta Macar Konsolosluğu’nun aracı kurumu AS Visa üzerinden randevu almaya çalıştım, ancak uzun uğraşlara rağmen randevu alamadım.

Daha sonra doğrudan Portekiz Ankara Konsolosluğu’na mail atarak (sconsular.ankara@mne.pt) defalarca randevu talep ettim. Cevap? Maalesef hâlâ yok! :D

Alternatif olarak İspanya’dan Schengen vizesi almayı denedim. Gezimin büyük kısmını İspanya’da geçirecek gibi plan yaparak başvuruda bulundum ve bir hafta içinde vizemi aldım. Artık yola çıkmaya hazırdık!

Portekiz’e İlk Girişte Dikkat Edilmesi Gerekenler

Portekiz’e Giriş

AIMA randevusunda Portekiz’e yasal giriş yaptığınızı belgelemeniz gerekiyor. Bu yüzden uçak biletiniz, giriş yaptığınız ülke (bizim örnekte İspanya) ve Portekiz arasındaki otobüs biletiniz çok önemli.

Ayrıca ülkeye giriş yaptığınızı bir an önce Portekiz devletine bildirmeniz gerekiyor. Bunun için en kestirme yol bir otel zincirinde bir gece de olsa konaklamak. Çünkü bu oteller düzenli olarak konuk listelerini bildiriyorlar. Bu bizim için yeterli oldu.

Junta

Ülkeye giriş yaptıktan ve yerleştikten sonra ilk yapmanız gereken işlem adres kaydınızı yani Junta belgesini almanız.

Bunun için kira kontratınız ile birlikte bölgenizin bağlı olduğu Junta de Freguesia ‘ya giderek Junta belgenizi talep etmelisiniz. Junta de Freguesia ülkemizdeki bir nevi muhtarlık ve bölgeniz ile ilgili birçok işlemi burada halledebilirsiniz.

Bu belgeyi almak normalde bu şekilde basit olsada bazı Junta de Freguesia şubeleri sizin o adreste ikamet ettiğinizi doğrulamak için iki Portekiz vatandaşının imzasını ve şahitliğini isteyebilir.

Şubeden şubeye değişiklik olan bir diğer konu da ücret. Bizim bağlı olduğumuz Junta ücret talep etmezken birçok şubenin birkaç Euro talep ettiğini hatta Lisbon gibi yerlerde biraz daha pahalı olabileceğini biliyorum. Hazırlıklı gitmenizde veya öncesinde sormanızda fayda var.

NIF

NIF, yani vergi numarası, burada her işlemde karşınıza çıkıyor.

Normalde Junta belgesi olmadan da Türkiye’den alınan apostilli ikamet belgesiyle başvurabilirsiniz. Ama sonrasında adresi güncellemeniz gerekeceğinden, işinizi kolaylaştırmak için Junta belgesiyle başvurmanızı öneririm.

NIF Nereden Alınır?

En yakın Loja do Cidadão ofisine giderek başvurabilirsiniz.

Dikkat etmeniz gerekenler:

Sabah erken gidin, çünkü non-resident başvuruları için kontenjan sınırlı.

Genellikle merkezi Loja do Cidadão şubeleri çok kalabalık oluyor ve çalışanlar sizlere yardımcı olmak istemeyebiliyor. Burada bizim keşfettiğimiz en kolay yöntem Google haritalara girerek Loja do Cidadão yazıp en yakın gidebileceğimiz hem de en küçük ilçelere hizmet veren şubelere gitmek oldu. Bu şekilde neredeyse hiç sıra beklemeden ve günün her saati işlemimizi yaptırabildik.

Loja do Cidadão’ya giriş yaptıktan sonra Nif için sıra numarası almayı unutmayın.

Gerekli Belgeler

• Pasaport

• Adres belgesi

• Non-resident olarak başvuru yaptığınız için yanınızda Portekiz’de ikamet eden bir temsilci de olmalı

Normal şartlarda bu belgeler ile gitmeniz yeterli olsa da Portekiz’de maalesef kurallar karşılaştığınız kişiye göre değişebiliyor. Bu yüzden apostilli adli sicil kaydı, banka dökümleri ve varsa iş sözleşmeniz destekleyici olabilir.

Nif başvurunuzdan sonra portaldasfinancas şifrenizi istemeyi unutmayın. Adresinize posta ile geliyor.

Şimdi sıra opsiyonel bir adımda.

Recibos Verdes (Green Receipt)

Bu sistem sayesinde oturum kartınızı beklemeden fatura kesebiliyorsunuz. Özellikle yurtdışı müşterilerle çalışıyorsanız çok işe yarıyor. Bu sistemi aktive ederek çalışma hayatınızı Portekiz içerisinde vergilendirilebilir hale getirebilirsiniz.

Nif numaranızı aldıktan sonra şubeden çıkmadan önce getirdiğiniz destekleyici belgeler ve representative (Bizim bulunduğumuz şubede representative in de Recibo Verde sisteminin aktif olması gerektiği söylendi. Eğer değilse önce onun sistemini aktif edip sonra kendi sisteminizle devam edebilirsiniz. )inizle beraber Recibo Verde aktif etmek istediğinizi söylemeniz yeterli olacaktır

İş kolunuzla alakalı bir Activity kod seçtikten sonra kolaylıkla fatura kesebilir hale geleceksiniz. Activity kodunuza çok takılmanıza gerek yok, keza portaldasfinancas şifreniz geldikten sonra online olarak  kolaylıkla bir activity’yi kapatabilir yenisini açabilirsiniz.

AIMA Randevu Süreci

İşin en sabır gerektiren kısmı burası olabilir.

Randevu Almak

Legal olarak ülkeye girdikten sonra tüm sorumluluk AIMA’da. Yani ülkeye girdikten sonra vize süreniz dolmuş olsa dahi AIMA randevu sürecini başlattığınız sürece illegal duruma düşmüyorsunuz. Yalnızca ülkeden çıkış yapmamanız gerekiyor. Bütün bunlara rağmen randevu bulmak neredeyse imkânsız.

Üç yol var:

1. Her gün AIMA'ya gidip erken saatlerde sıra beklemeye başlamak ve derdinizi anlatacak birini bulmayı ümit etmek sıraya girmek

2. AIMA'ya sürekli mailler atarak cevap beklemek

3. Bir avukat aracılığıyla süreci yürütmek

Biz üçüncü yolu tercih ettik. Avukatımız AIMA’ya mail atarak durumu açıkladı ve AIMA randevu veremeyeceklerini şu an boşluk olmadığını belirten bir mail ile cevap verdi.

Bunun üzerine AIMA’ya dava açtık ve sonuç olarak hızlıca bir randevu tarihi alabildik.

Randevu almak her zaman işlem yapılacağı anlamına gelmiyor.

Unutmayın burası Portekiz randevuyu almanız randevu tarihinde sizin başvurunuzu alacakları  anlamına gelmez :D. Randevuya gittiğimiz zaman akşama kadar bekledikten sonra, maalesef yetiştiremedik size bir ay sonrasına randevu veriyoruz dediler. Burada pes etmemeniz önemli. Uzun yoldan geldiğimizi, bir hayatımız olduğunu, sürekli gelip gidemeyeceğimizi ve randevuyu mahkeme yoluyla aldığımızı gerekirse tekrar legal yollar ile şikayet edeceğimizi söyledikten sonra bir sonraki gün sabah ilk bizim randevumuzu aldılar.

Randevu ve Belgeler

Memurlar genelde çok nazik. Evraklar eksikse yeni randevu veya postayla tamamlama şansı veriyorlar. Aile birleşimi vize tipinde başvuruyu yaptığınız kişi Portekiz’de hali hazırda ikamet eden kişi -Bizim durumumuzda bu kişi Hemily (Eşim) ve dependant yani bağımlı kişi ise bendim-. Başvuru formlarını doldururken ve ekonomik yeterlilik belgelerini gösterirken asıl kişinin resident olan kişi olduğunu unutmamak lazım. Yani eşinizin, sizi ve kendisini geçindirebilecek ekonomik kaynakları olduğunu kanıtlamanız gerekiyor.

Bizim durumumuzda eşimin öğrenci olduğunu ve her ne kadar part-time çalışsa da asıl geçimi sağlayan kişinin ben olduğumuu göstermek adına:

• İş sözleşmelerim

• Geçmiş bordrolarım

• Türkiye’den getirdiğim imzalı hesap dökümlerim

• Portekiz’de bulunduğum süre içerisinde kestiğim Green Reciept faturalarım

  Gibi evrakları sunarak en azından Portekiz asgari geçim tutarının üzerinde olduğumuzu kanıtladık.

Sunduğumuz diğer belgelerden bazıları:

• Eşim tarafından doldurulmuş başvuru formumuz

• İkimizin de güncel doğum belgeleri

• Pasaportlarımız

• Kimliklerimiz

• Evlilik cüzdanlarımız

• Çok dilli evlilik belgemiz (Formül B)

• Nüfus kayıt örneğim

• Junta adres kaydı belgelerimiz

• Eşimin oturum kartı

• Eşimin öğrenci belgesi

• Varsa IRS dökümünüz (Olmaması sorun değil. Her yıl verilen vergi beyanı kağıdınız.)

• Benim gibi Green Reciept ile çalışmaya başladıysanız open activity kağıdınız. Yani iş kolunuzun aktif olduğunu gösterir belge. Doğru ve güncel adresiniz ile alınmış olmalı

• Nif numaranız

• Aldıysanız ve varsa Niss numaranız. (Niss numarası artık oturum kartı ve iş sözleşmesi olmadan çok zor alınıyor. İnternet üzerinden başvuru yaparak başvuru esnasında aldığınız ekran görüntüsü ve başvurduktan sonraki onay ekran görüntüsünü ekleyerek belgeleriniz arasında sunabilirsiniz. Biz bu belgeleri ekleyip Niss numarasının artık verilmediğini söylediğimizde sorun olmadı. )

• UTENTE numaranız. Sağlık numarası. (Size en yakın Centro de Saúde yani sağlık merkezini ziyaret ederek kolaylıkla pasaportunuz, nif numaranız ve vizenizi göstererek rahatlıkla alabilirsiniz.)

Bunlar bizim hazırladığımız evraklardı. Başvurunuzu güçlendirebileceğini düşündüğünüz evrakları yanınızda bulundurmanızda ve bu evrakları bir klasörde her birini post-it ler kullanarak kolayca bulunabilecek şekilde hazırlamanızda fayda var. Çok fazla evrak olduğu ve başvuru sırasında heyecandan dolayı karıştırabileceğiniz için düzenli bir klasöre sahip olmak faydalı olacaktır.

Başvurudan sonra vezneye ödeme yaparak süreci tamamladık.

Kartım 30 gün içinde elime ulaştı. Ama 90 günü bulması da mümkün.

Not: Oturum kartınızı almadan Portekiz dışına çıkmamanızı tavsiye ederim.

Herhangi bir sorunuz olursa yorumlar kısmında sormaktan çekinmeyin. Umarım bu rehber, sizin yolculuğunuza da ışık tutar.

Saygılarımla

Unutmayın bu yazı tamamen benim kişisel tecrübelerime dayanmaktadır. Hukuki bir tavsiye niteliği taşımaz. Burada yazılanları takip etmek, uygulamak veya uygulamamak tamamen sizin kişisel tercihinizdir.